Narzędzia i metody audytu dostępności strony
Sprawdzenie dostępności strony internetowej to kluczowy krok w zapewnieniu zgodności z WCAG. Istnieje wiele narzędzi, które pozwalają na wykonanie audytu, zarówno automatycznie, jak i ręcznie.
Narzędzia do automatycznego sprawdzania dostępności
- Validator W3C (validator.w3.org)
Jest to narzędzie do automatycznego sprawdzania poprawności kodu HTML i XHTML. Analizuje stronę pod kątem zgodności z aktualnymi standardami W3C, co wpływa na dostępność i funkcjonalność. Umożliwia wykrycie błędów w strukturze HTML, które mogą powodować problemy z nawigacją oraz działaniem narzędzi asystujących, takich jak czytniki ekranowe. Validator jest pomocny w zapewnieniu podstawowej zgodności strony z WCAG, chociaż samodzielnie nie zapewnia pełnej dostępności. - WAVE (Web Accessibility Evaluation Tool)
Jest to jedno z najpopularniejszych narzędzi do analizy dostępności. WAVE przeszukuje stronę i wskazuje błędy, takie jak brakujące teksty alternatywne, zły kontrast czy problemy z nagłówkami. Jest to proste narzędzie, które można uruchomić w przeglądarce, uzyskując natychmiastowy raport. - Google Lighthouse
Lighthouse to narzędzie wbudowane w przeglądarkę Chrome, które analizuje stronę pod kątem wydajności, SEO i dostępności. Jest bardzo przydatne do ogólnej oceny strony, w tym zgodności z WCAG. - Axe Accessibility Tool
Rozszerzenie do przeglądarki Chrome, które skanuje stronę w poszukiwaniu problemów z dostępnością. Narzędzie wskazuje błędy techniczne, takie jak brak etykiet ARIA czy problemy z nawigacją klawiaturą. Jest często używane przez programistów do wczesnego wykrywania problemów. - HeadingsMap
to przydatne rozszerzenie przeglądarki, które pozwala na analizę struktury nagłówków HTML na stronie. Dzięki niemu możesz szybko sprawdzić hierarchię nagłówków, co jest kluczowe dla dostępności i nawigacji, szczególnie dla użytkowników czytników ekranowych. Zawsze warto mieć je pod ręką podczas testowania stron zgodnych z WCAG.
Ręczne metody audytu
Choć narzędzia automatyczne są bardzo pomocne, to nie wykryją wszystkich problemów. Dlatego ważne jest również ręczne testowanie dostępności.
- Testowanie nawigacji klawiaturą
Sprawdzenie, czy cała strona może być obsługiwana za pomocą klawiatury, jest kluczowe. Warto upewnić się, że wszystkie elementy interaktywne, takie jak formularze czy menu, są dostępne bez użycia myszy. - Korzystanie z czytników ekranu
Programy takie jak NVDA czy JAWS pozwalają symulować korzystanie ze strony przez osoby niewidome. Warto przetestować stronę, aby upewnić się, że wszystkie elementy są poprawnie odczytywane przez czytniki ekranu. - Sprawdzanie struktury strony (UI/UX) i rozmieszczenia elementów
Ręczne testowanie dostępności powinno również obejmować sprawdzenie ogólnej struktury strony, czyli jak elementy interfejsu są rozmieszczone i jak spójne są komunikaty dla użytkowników. Kluczowe jest upewnienie się, że:- Elementy są intuicyjnie rozmieszczone – Ważne, aby użytkownicy, w tym osoby korzystające z narzędzi asystujących, mogli łatwo znaleźć potrzebne informacje. Na przykład, przyciski, formularze i menu nawigacyjne powinny być umieszczone w miejscach zgodnych z oczekiwaniami użytkowników.
- Spójność komunikatów i etykiet – Każdy element interfejsu powinien mieć jasno zdefiniowane funkcje i spójne komunikaty. Na przykład, etykiety przycisków i formularzy muszą być jednoznaczne, aby osoby używające czytnika ekranu mogły je poprawnie interpretować.
- Nawigacja i dostępność funkcji – Struktura strony powinna być logiczna i jednolita, z odpowiednią hierarchią nagłówków oraz łatwością w poruszaniu się między poszczególnymi stronami i sekcjami.
Sprawdzanie UI/UX w kontekście dostępności jest kluczowe, ponieważ niepoprawnie zaprojektowana strona może być nieużyteczna dla osób z dysfunkcjami czy korzystających z narzędzi wspomagających.
Ręczne testowanie strony jest najtrudniejszym i najżmudniejszym etapem testowania strony. Wymaga biegłej znajmości zasad WCAG, zorientowania w zagadnieniach UX/UI, umiejętności korzystania z narzędzi asystujących aby wcielić się w rolę np osoby niewidomej. Ponadto wymaga przejścia przez wiele scenariuszy testowych. Od swobodnej nawigacji po stronie przez sprawdzenie wyszukiwarki i prezentacji wyników, sprawdzania formularzy, sprawdzenie odpowiedniej komunikacji w linkach które spowodują wyjście ze strony.
Regularne audyty dostępności
Zachowanie dostępności strony to nie jednorazowe jej zakodowanie, ale także stała praca redaktorów, którzy muszą tworzyć treści zgodnie z wytycznymi. Nawet po dostosowaniu strony do WCAG, należy regularnie sprawdzać, czy wprowadzone aktualizacje lub nowe funkcje nie wprowadziły nowych problemów. Dzięki temu strona pozostanie zgodna z przepisami, a użytkownicy będą mieli niezakłócony dostęp do treści. Posiadamy szczegółowe wytyczne dla redaktorów dostępne wyłącznie dla naszych klientów, które pomagają w utrzymaniu wysokich standardów dostępności.
Jeśli strona już została odpowiednio zaprogramowana to jej dalsze utrzymanie aby była zgodna z WCAG jest stosunkowo proste. Należy pamiętać aby nie popełniać najczęstrzych błedów 🙂
FSV Sp. z o.o. oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie audytów dostępności i optymalizacji stron, co pozwala Twojej instytucji spełnić wymogi prawne oraz dostosować serwis do potrzeb użytkowników. Dodatkowo, jeśli potrzebujesz opieki technicznej i regularnych aktualizacji, polecamy naszą usługę Dobry Webmaster. W jej ramach wykonamy kopię zapasową, zaktualizujemy stronę i przetestujemy, czy po aktualizacjach wszystko działa prawidłowo.